(Część I) Niebiesko – Czarni – geneza i pierwszy okres działalności 1962-1965.
Ojciec polskiego big beatu niestrudzony
red. Franciszek Walicki wobec zbyt szybkiego popadnięcia w banał artystyczny zespołu Czerwono-Czarni postanowił założyć nowy „kolorowy” zespół w 1962 r. Podobnie jak poprzedni wywodzący się ze środowiska muzycznego - Trójmiasta Niebiesko-Czarni. Tu swego rodzaju analogia może troszkę zbyt daleko idąca, ale zawierająca ziarenko prawdy : w Polsce podobnie jak na Wyspach Brytyjskich „nowa muzyka” najpierw docierała do dużych miast portowych – tam Liverpool u nas Trójmiasto, by z pewnym opóźnieniem dotrzeć do stolic. Działała magia portowego okna na świat z wszystkimi tego muzycznymi konsekwencjami.
Kierownikiem muzycznym nowej formacji został Jerzy Kossela jednocześnie gitarzysta zespołu. Niebiesko- Czarni mieli być z założenia zespołem, który bardziej miał trzymać rękę na pulsie płynących z Zachodu wzorców muzycznych. Chociaż koncepcja zespołu pozostała ta sama co w przypadku Czerwono-Czarnych tj. combo instrumentalne + soliści reprezentujący często bardzo odległe style muzyczne. To był swego rodzaju paradoks, bo każdy z nich miał nie tylko własny styl, ale i repertuar, nie zawsze przystający do poczynań kolegów.
Pierwszy publiczny koncert Niebiesko – Czarni dali 24 marca 1962 w gdańskim klubie Żak. Zaspół zagrał w składzie : Jerzy Kossela – gitara, Daniel Danielowski – piano, Paweł Juszczenko-Reson – gitara, Jerzy Kowalski – perkusja, Henryk Zomerski – gitara basowa oraz wokaliści : Bernard Dornowski, Mirosław Bobrowski, Marek Szczepkowski i tancerka : Danuta Skórzyńska-Szade.
Jeszcze w tym samym roku doszło do poważnych zmian personalnych w składzie zespołu. Dość wspomnieć, że pod koniec 1962 r odchodzi z zespołu jego kierownik muzyczny Jerzy Kossela powołany do odbycia służby wojskowej. Pojawiają się natomiast w składzie Niebiesko – Czarnych tak znaczące postacie jak w lipcu saksofonista Włodzimierz Wander, w październiku gitarzysta , kompozytor i wokalista Krzysztof Klenczon oraz przede wszystkim
Czesław Niemen Wydrzycki !
Zmian w tym i następnych latach, aż do rozwiązania zespołu (czerwiec 1976) w składzie Niebiesko – Czarnych jest tak dużo, że trudno je dokładnie prześledzić bez skorzystania tabeli umieszczonej pod hasłem Niebiesko-Czarni w Wikipedii :
-------
Skład zespołu na przestrzeni lat
Zbigniew Bernolak gitara basowa lipiec 1963 – czerwiec 1965
Mirosław Bobrowski śpiew marzec 1962
Michaj Burano śpiew lipiec 1963 – sierpień 1966
Jerzy Dąbrowski perkusja 1971; 1973 – 30 czerwca 1976
Daniel Danielowski pianino marzec 1962 – lipiec 1963
Bernard Dornowski śpiew marzec 1962 – lipiec 1963
Tadeusz Głuchowski perkusja lipiec 1965 – listopad 1970
Piotr Janczerski konferansjer, śpiew wiosna 1963 – lipiec 1967
Andrzej Jasiński gitara kwiecień 1962 – październik 1962
Paweł Juszczenko-Reson gitara marzec 1962
Krzysztof Klenczon gitara, śpiew październik 1962 – lipiec 1964
Wojciech Korda gitara, śpiew styczeń 1964 – 30 czerwca 1976
Jerzy Kossela gitara, kierownictwo muzyczne marzec 1962 – grudzień 1962
Jerzy Kowalski perkusja marzec 1962 – lipiec 1963
Helena Majdaniec śpiew październik 1963 – lipiec 1967
Andrzej Nebeski perkusja lipiec 1963 – czerwiec 1965; marzec 1972 – październik 1972
Czesław Niemen śpiew październik 1962 – listopad 1966
Andrzej Pawlik gitara basowa marzec 1971 – październik 1972
Zbigniew Podgajny pianino, organy lipiec 1963 – 30 czerwca 1976
Mirosław Polarek saksofon tenorowy i basowy styczeń 1968 – marzec 1971
Krzysztof Potocki gitara basowa sierpień 1967 – marzec 1971
Janusz Popławski gitara styczeń 1963 – 30 czerwca 1976
Benedykt Radecki perkusja listopad 1970 – listopad 1971
Ada Rusowicz śpiew wrzesień 1963 – 30 czerwca 1976
Joachim Rzychoń gitara basowa listopad 1972 – 30 czerwca 1976
Danuta Skórzyńska-Szade taniec marzec 1962
Marek Szczepkowski śpiew marzec 1962 – lipiec 1963
Marek Ślazyk perkusja – luty 1972-marzec 1972
Włodzimierz Wander saksofon tenorowy lipiec 1962 – sierpień 1965
Krzysztof Wiśniarowski gitara basowa czerwiec 1965 – czerwiec 1967
Henryk Zomerski gitara basowa marzec 1962 – lipiec 1963
Wiesław Żakowicz saksofon tenorowy i altowy styczeń 1968 – 30 czerwca 1976
-------
Rok 1963 to dalsze krystalizowanie się składu zespołu (pojawia się np. śpiewający konferansjer Piotr Janczerski, Helena Majdaniec) oraz pierwsze nagrania radiowe, a następnie w listopadzie 1963 płytowe (tzw. czwórki ). Pojawiło się wówczas propagowane przez Niebiesko-Czarnych hasło : „Polska młodzież śpiewa polskie piosenki” . Niebiesko Czarni lansowali piosenki na swojską nutę: "Mamo, nasza mamo", "Stary niedźwiedź mocno śpi", Kawaliry" ,Głęboka studzienka" … to właśnie te ludowe piosenki znalazły się na ich wspomnianych wcześniej płytach z takim repertuarem wystąpili na festiwalu opolskim.
Warto tu krótko wspomnieć o zespole Luxemburg Combo - powstał w roku 1961 w Częstochowie i najpierw wykonywał instrumentalne wersje przebojów zagranicznych . Po I Festiwal w Szczecinie i w roku 1962 nastąpiła zmiana składu - z Czerwono Czarnych doszli Janusz Godlewski i Tony Kerczer, na fortepianie grał też Zbigniew Podgajny (niebawem Niebiesko Czarny).
W 1962 i 1963 N-C byli gospodarzami sopockiego Non-Stopu(tego kultowego „Wielkiego Namiotu” do , którego ciągnęła na Wybrzeże latem młodzież z całej Polski. Namiotu , o którym śpiewała wiele lat później w grupa Perfect : „…jej ukochany bas gitarzystę jest w zespole , który gra pod wielkim namiotem …”). W styczniu 1963 w Niebiesko-Czarnych pojawia się gitarzysta Janusz Popławski. W lipcu i sierpniu podczas Non-Stopu opuścili zespół: Daniel Danielowski, Henryk Zomerski i Jerzy Kowalski. Ich miejsce zajęli: Zbigniew Bernolak, Zbigniew Podgajny i Andrzej Nebeski. Również od Non-Stopu w 1963 r. rozpoczął występy z Niebiesko-Czarnymi Michaj Burano oraz początkowo w chórku Błękitne Pończochy funkcjonującym przy N-C Ada Rusowicz. W grudniu 1963 roku Niebiesko - Czarni wspólnie z Michajem Burano, Czesławem Niemenem i Heleną Majdaniec wystąpili w paryskiej Olimpii i nagrali pierwszą płytę na zachodzie Europy (DECCA 460.811 M).
W styczniu 1964 roku z zespołem rozpoczął występy wokalista Wojciech Korda, który od lipca, po odejściu Krzysztofa Klenczona, pełnił również funkcję gitarzysty.
Pierwszy publiczny koncert Kordy z Niebiesko – Czarnymi miał miejsce w Sali Kongresowej w Warszawie 20 stycznia 1964 r. Po Niebiesko Czarnych wystąpiła sławna piosenkarka i aktorka Marlena Dietrich, której towarzyszył zespół kierowany przez B. Bacharacha. To wtedy wielka gwiazda zachwyciła się piosenką Niemena : "Wiem, że nie wrócisz". Potem dotarła do Polski jej wersja tego przeboju, zupełnie przerobiona, z innym tekstem - to wtedy jednak sensacja.
W roku 1964 ukazały się kolejne nagrania Niebiesko – Czarnych z ich solistami "czwórka" Michaja Burano z takimi piosenkami jak m.in. "Syg sygedyr" i "Patrina", instrumentalna z gitarą Klenczona z takimi utworami jak : "Gdy odlatują bociany", "Poganiacze bydła", "Pejzaż z Dominiką". Pierwsza czwórka Niemena : "Locomotion", "Czy mnie jeszcze pamiętasz", "Wiem, że nie wrócisz" i "Tylko nie mów mi o tym". Czwórka z Adą Rusowicz, Wojtkiem Kordą i zespołem wokalnym Błękitne Pończochy: "Hippy hippy shake", "Long tall Sally", "Powiedzcie jej", "Nie bądź na mnie taki zły".
Można więc stwierdzić, że na początku roku 1964 znalazły się już w składzie zespołu wszystkie postacie , które decydowały o linii repertuarowej zespołu do końca jego istnienia tj. do czerwca 1976 roku. Mam na myśli :
Zbigniewa Podgajnego – klawiszowca i kierownika muzycznego zespołu,
Janusza Popławskiego – gitara,
Adę Rusowicz – vocal i
Wojtka Kordę – vocal i gitara. Niestety pierwsza trójka z wymienionych gra już w orkiestrze niebiańskiej.
W 1965 roku Niebiesko-Czarni wystąpili w Sopocie na V Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w koncercie p.t. Na płytach całego świata .
Od lipca 1965 r. w miejsce Włodzimierza Wandera, Andrzeja Nebeskiego i Zbigniewa Bernolaka, którzy założyli grupę Polanie, przyszli: Krzysztof Wiśniarowski i Tadeusz Głuchowski z zespołu Tony. Swego rodzaju ciekawostką jest fakt, że Niebiesko-Czarnych na moment opuścił jeszcze jeden muzyk by dołączyć do Polan był nim Wojtek Korda ! Szybko jednak powrócił na łono Niebiesko – Czarnych, a wokalistą Polan został Czerwono – Czarny Piotr Puławski.
Rok 1966 miał przynieść pierwszą w historii zespołu płytę „długogrającą” zatytułowaną po prostu Niebiesko-Czarni , ale o tym cdn. ….
